تخت جمشید جلوه ای از شکوه و تمدن 

تخت جمشید باشکوه ترین سازه به جای مانده از ایران باستان است که چهره یک شهر سنگی با معماری بی نظیر را به نمایش می گذارد. تخت جمشید نگین درخشان ایران است که از ایران باستان در خاک این سرزمین درخشیده است و همچنان پایدار و پا برجا مانده است. تخت جمشید اثری ملی و باستانی است که تداعی گر نبوغ و اصالت مردم ایران زمین است. به تخت جمشید سفر کنید و کتیبه ها و کنده کاری های روی دیوار ها را ببینید و لمس کنید. آن زمان است که می توانید شکوه ایران و ایرانی را احساس کنید.

مختصری از شهر باستانی تخت جمشید

• نام : نقش رستم 
• نام دیگر: سه گنبدان، پرسپولیس
• استان: پارس
• شهرستان : مرودشت
• نوع بنا: گور صخره ای و نقش برجسته 
• دیرینگی: از حدود 1200 سال پیش از میلاد تا 625 میلادی
• دوره : هخامنشی، ساسانی و عیلانی 

تخت جمشید کجاست؟

تخت جمشید در مرودشت استان فارس و در 55 کیلومتری شمال شرقی شهر شیراز قرار گرفته است. این مجموعه از سمت شرق به کوه رحمت و سه بخش دیگر آن نیز تا درون جلگه ی مرودشت پیشروی کرده است. ایرانیان در شش قرن پیش از میلاد با رهبری کوروش و دوران پادشاهی داریوش بزرگ موفق به تشکیل یک دولت مستقل جهانی شدند که از رود دانوب اروپا تا دریای آرال در آسیای مرکزی و از اقیانوس هند و رود سند تا لیبی گسترش یافته بود. 

تاریخ پرسپولیس

مجموعه تاریخی تخت جمشید نام امروزی پارسه است. تخت جمشید یا پرسپولیس پایتخت امپراتوری هخامنشی می باشد که توسط داریوش به روی تراس نیمه مصنوعی و نیمه طبیعی بسیار بزرگ ساخته شده است. مجموعه این قصرها الهام گرفته از مدل های بین النهرین است. اهمیت خرابه های به جای مانده از این سازه در باستان شناسی بسیار منحصر به فرد است. ویرانه های با شکوه تخت جمشید در جنوب غربی ایران قرار گرفته و یکی از مهمترین سایت های باستان شناسی جهان است.
شهر سلطنتی تخت جمشید به عنوان گوهر درخشان هخامنشیان در زمینه : معماری، برنامه ریزی شهری، تکنولوژی ساخت و ساز و هنر در میان تمام سایت های باستان شناسی دنیا همتایی نداشته و گواه تمدن منحصر به فرد باستان قدیم است.
پرسپولیس جایگاه حکومت امپراتوری هخامنشی بود، هرچند که برای اولین بار به عنوان یک مرکز برای پذیرایی ها و جشن های پادشاهان و امپراتوری آنها طراحی شده بود.در حقیقت تخت جمشید یک محلی مقدس ملی بوده است که در آن برنامه هایی برای برکت و نعمت و جشن های نوروزی برگزار می شد. این مجموعه شامل کاخ های امپراتوری هخامنشی است که به واسطه داریوش، پسرش خشایارشاه و پسرزاده اش اردشیر یکم در طول زمان ساخته شده است. تخت جمشید با نام های پرسپولیس، هزار ستون، پارسه و یا چهار منار نیز شناخته می شود.

 

معماری تخت جمشید

ساخت این شهر در حدود 5 سال قبل از میلاد توسط داریوش، پادشاه بزرگ هخامنشیان به روی تراسی بزرگ آغاز شده است. این مجموعه عظیم به روی یک سکویی به ارتفاع 8 تا متر بالا تر از جلگه مرودشت ساخته شده است.
در این تراس مجموعه ای از  ساختمان های پادشاهان پی در پی با معماری خیره کننده ای احداث شده است که میتوان به قصر آپادانا و تالار ترون یا تالار صدای ستون اشاره کرد. ابعاد این سازه عظیم در بخش شمالی برابر با 300متر، بخش جنوبی آن ابعادی برابر با 390 متر، بخش غربی 445 و بخش شرقی آن نیز از ابعادی برابر با 430 متر تشکیل شده است. بر اساس آمار به دست آمده ابعاد تخت جمشید از لحاظ طولی برابر با طول آکروپولیس کشور یونان و از لحاظ عرض، عرضی 4 برابر آن را دارد.

تخت جمشید در گذشته پایتخت هخامنشیان بوده و شامل هفت تالار می باشد

این بنای تاریخی دارای چندین کاخ می باشد که محل استقرار پادشاهان هخامنشی بوده است. سازندگان این بنا به دستور داریوش برای مسطح کردن زمین قسمت هایی فرورفته را با سنگریزه و قسمت های مرتفع را که ابعاد آن ها تا 450 بود بریده اند.
تخت جمشید مملو از شگفتی های تاریخی است که حتی پس از گذشت 2500 سال خرابه های آن نیز مورد تحسین باستان شناسان جهان قرار گرفته است. تا کنون از این بنای تاریخی بیش از 30 هزار گل نوشته به دست آمده است که از لحاظ نوشته و ابعاد منحصر به فرد است. 
 از نوشته های به دسته آمده این گل نوشته ها مشخص شده است که در دوران فعالیت تخت جمشید حقوق زن ها و مردها برابر بوده و دستمزد کارگران نیز به موقع پرداخت می شده است و ن نیز می توانسته در کنار مردان کار کنند و اینکه از حق برابر برخودار شوند. اکنون گل نوشته های تخت جمشید در موزه ای در آمریکا نگهداری می شود

نکته قابل تامل درباره تخت جمشید این می باشد که بخش های ارزشمند این مجموعه هزاران سال زیر خاک مدفون بوده و تنها 70 سال است که کشف شده است. نقش های برجسته سنگی مختلف بنای تخت جمشید در کنار تزئینی بودن آن، برای به نمایش گذاشتن توان و اقتدار پادشاهان آن زمان بوده است. در نقش برجسته های پلکان کاخ آپادانا که زیبا ترین نقش برجسته های این مجموعه را دارا می باشد نقوشی از نمایندگان 23 کشور و استان که تحت قلمرو پادشاهی ایران بوده است به چشم می خورد.

تا کنون از این بنای تاریخی بیش از 30 هزار گل نوشته به دست آمده است که از لحاظ نوشته و ابعاد منحصر به فرد است. 

یکی از مهمترین بخش های معماری تخت جمشید که معمولا هیچوقت دیده نشده است آبراهه های آن است. این آبراهه های زیرزمینی که بیش از 2 کیلومتر طول دارد یکی از شگفتی های بنای تاریخی تخت جمشید است.
برای ساخت این آبراهه ها هخامنشیان صخرها را تا 9 متر تراش داده و پایین رفته اند و در بخش هایی نیز برای رسیدن به شیب مورد نظر سنگ هایی قرار داده اند. دیگر شگفتی این آبراهه ها ساختار آنها می باشد. این آبراهه ها به گونه ای طراحی شده که آب بدون گل و لای از کانل ها عبور کند. معماری این بنا به گونه طراحی شده که تمام تندیس های آن به رنگ های ملون مزین شده و از زیبایی می درخشند.
دیگر شگفتی تخت جمشید ستون های این بنا است. برای نهادن ستون ها، سرستون ها و قلمه ستون ها هیچ نوع ملاتی به کار نرفته است و تنها با روش پاک تراش کردن سطح تحتانی و فوقانی سنگ را به یکدیگر وصل کرده اند. با این کار ستون ها و درگاه ها را در مقابل زله مقاوم می کردند.
ساخت این بنا 150 سال یعنی تا پایان حکومت هخامنشیان طول کشید و برای ساخت آن معماران و هنرمندان زیادی از چهارگوشه جهان فراخوانده شده اند تا با هم فکری یکدیگر بنایی را بسازند که نماد وحدت جهانی و یکی از باشکوه ترین سازه های ساخته شده تا کنون باشد.

بخش های مهم تخت جمشید

کاخ های تخت جمشید از بخش های مهمی تشکیل شده است که می توان به 

• خزانه شاهی 
• کاخ های تشریفات و رسمی که به کاخ دروازه ملل معروف است 
• دژ و باروی حفاظتی 
• کاخ های کوچک اختصاصی و سرای نشیمن 
• پلکان های ورودی سکو و دروازه خشایار شاه 

علت تخریب

به گفته روایت های مختلف این بنا پس از حمله اسکندر مقدونی و فتح ایران آتش زده شده است. روایت ها حاکی از آن است که اسکندر در تعقیب داریوش شهر شوش را به تصرف خود در می آورد. اما هدف او  به دست آوردن قلب امپراتوری داریوش و فتح پارسه بوده است به همین جهت او به شهر پارسه رفته و با وجود مقاومت های زیاد توانست این شهر را فتح کند. در به آتش کشیده شدن شهر پارسه دو روایت وجود دارد. اولین روایت این است که  اسکندر پس از فتح تخت جمشید جشنی بر پا می کند و در آن معشوقه اسکندر که در حالت مست بود با مشعلی که در دست داشته پرده کاخ را آتش زده و باعث آتش گرفتن تمام بنا می شود.
دیگر روایت به این صورت است که اسکندر برای شکستن غرور ایرانیان خود آگاهانه تخت جمشید را به آتش کشیده است زیرا دستور حمله به یونان از این مکان صادر شده بود. آنچه اکنون از تخت جمشید به جای مانده است تصویری مبهمی از شکوه و عظمت کاخ های آن زمان را در ذهنمان تداعی می کند.

سفر به تخت جمشید

تخت جمشید یکی از مهمترین آثار تاریخی کشور است که هر سال گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به خود می بیند. تمامی گردشگران داخلی و خارجی که به شهر شیراز سفر می کنند بازدید از این اثر مهم را در برنامه سفر خود قرار می دهند. تورهای مختلفی نیز به مقصد شیراز و این محل وجود دارد که بسیار پرطرفدار می باشد.

اجاره خودرو برای سفرهای داخل ایران یک پیشنهاد جالب و هیجان انگیز است. این پیشنهاد باعث می شود که ایرانگردی و سفر به شهرهای مختلف ایران را در ذهن ما پرورش دهد. شاید دلایل مختلفی نظیر وقت کم و هزینه های بالای تعمیرات خودرو باعث شود که شما از سفر منصرف شوید. شما می توانید با اجاره ماشین و یا اجاره ون خود را برای سفر به شهر تاریخی پارسه آماده کرده و دل به تاریخ ایران بزنید.

مطالب مرتبط :

اجاره خودرو برای سفر در مقاصد گردشگری ایران